مشاوره و درمان اختلالات بلع (دیسفاژی)
گفتار درمانگر: محمد سروش مهدی فرد
کارشناس ارشد گفتار درمانی
اختلال بلع چیست؟
اختلال بلع یا دیسفاژیا به معنای اختلال در بلعیدن غذا می‌باشد و در این وضعیت، فرد در بلعیدن و قورت دادن هر نوع غذا و نوشیدنی دچار مشکل می‌شود. این اختلال ناشی از آسیب به بخشی از مغز به وجود می‌آید، که می‌تواند در ناحیه گلو یا مری رخ دهد و نحوه ظهور آن بسته به ناحیه مغزی که آسیب دیده است، متفاوت است.
به دلیل عوامل گوناگون، اختلال بلع می‌تواند دلایل متنوعی داشته باشد. تحقیقات نشان داده است که بین ۳۰ تا ۷۰ درصد از افراد با سکته مغزی یا سکته قلبی، ۲۵ تا ۳۵ درصد افراد مبتلا به ام اس، و تقریباً ۸۰ درصد افراد مبتلا به بیماری پارکینسون دچار اختلال بلع می‌شوند. همچنین، کودکان با فلج مغزی نیز در معرض این اختلال قرار دارند. اختلال بلع می‌تواند در هر سنی رخ دهد و در نوزادان و کودکان خردسال بیشتر دیده می‌شود.
بطور کلی، موارد زیر می‌توانند در بروز اختلال بلع نقش داشته باشند:
بیماری های مغز و اعصاب
پارکینسون
سکته یا ضربه مغزی یا فلج مغزی
مشکلات تیروئید
اختلال عصبی عضلانی
ام اس
سرطان سر و گردن
تولد زودتر از موعد نوزادان
چه عواملی باعث اختلال بلع می‌شود؟
بسیاری از اختلالات و بیماری‌ها می‌تواند باعث مشکلات در بلع گردد. پزشکان اختلال بلع را به سه دسته تقسیم می‌کنند:
- دیسفاژی حفره‌ی دهان: مشکلات مرتبط با دهان، اغلب ناشی از عواملی مانند سکته مغزی، مشکلات عصبی عضلانی.
- دیسفاژی دهانی-حلقی: مشکلات در قسمت گلو، که ممکن است ناشی از مشکلات عصبی یا عضلانی باشد.
- دیسفاژی مری: مشکلات مرتبط با مری، که ممکن است ناشی از مسدود شدن مری یا عیب‌های عضلانی در مری باشند.
عوارض اختلال بلع
- مشکلات یا دشواری در بلع می‌تواند به سوء تغذیه، کاهش وزن، و کمبود آب در بدن منجر شود و جذب مواد مغذی و مایعات کافی را دشوار کند.
- وقتی که غذا یا مایعات به طور غلط به راه هوایی وارد شده و در هنگام تلاش برای بلع ذات‌الریه یا آسپیراسیون ایجاد شود، باعث ورود باکتری به ریه‌ها می‌شود.
- غذای گیرکرده در گلو ممکن است به خفگی منجر شود و اگر به طور کامل راه هوایی را مسدود کند، ممکن است باعث مرگ شود.
چه نوع توانبخشی به مشکلات بلع کمک می‌کند؟
بعضی از افراد توانبخشی را مفید می‌دانند. آسیب‌شناس گفتار و زبان می‌تواند تمریناتی را برای تقویت عضلات بلع به شما آموزش دهد. برای بلع ایمن، درمانگر شما ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
چگونه از اختلال بلع عصبی پیشگیری کنیم؟
شما می‌توانید با آرام سازی مغز و اعصاب خود و اجتناب از محیط‌های استرس‌زا، به طور معنی‌داری از ابتلا به اختلال بلع عصبی جلوگیری کنید. اقداماتی که می‌تواند در پیشگیری از این مشکل موثر باشد شامل موارد زیر است:
- تماشای تلویزیون، گوش دادن به موسیقی، انجام بازی‌های کامپیوتری بدون استرس و هر فعالیتی که به تخلیه عصبی و آرامی کمک کند.
- صحبت کردن با یک روان‌شناس یا دوست قابل اعتماد درباره رویدادهای روزمره و مسائلی که ممکن است به عصبانیت منجر شوند.
- نفس کشیدن به آرامی در لحظات تنش‌زا یا در محیط‌های پرتنش.
استفاده از این روش‌ها می‌تواند به شما کمک کند تا به حد زیادی از ابتلا به این اختلال جلوگیری کنید. اما اگر با مشکل بلع عصبی مواجه شدید، بهتر است تا یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه نمایید.
درباره کلینیک گفتار درمانی محمد سروش مهدی فرد
مرکز گفتاردرمانی محمد سروش مهدی فرد با تخصص در درمان اختلالات بلع (دیسفاژی)، به بهبود توانمندی افراد در زمینه‌های مختلف متمرکز است. توسط تیم مجرب، مراجعین با معاینات دقیق و تدوین برنامه‌های درمانی شخصی، در این مرکز تجربه درمانی بی‌نظیری خواهند داشت. هدف این مرکز، بهبود کیفیت زندگی افراد با ارائه خدمات گفتاردرمانی با کیفیت و متنوع می‌باشد.
نظرات خانواده‌ها
نظرات گرانبهای خانواده‌هایی که با خدمات گفتاردرمانی ما آشنا شدند، توانمندی ما در ارائه راهکارهای موثر را تأیید می‌کنند.
